Troll Research Station, Antarctica – Een in parka geklede groep milieuministers landde maandag in deze uithoek van het ijzige continent, in de laatste dagen van een intens seizoen van klimaatonderzoek, om meer te leren over hoe een smeltend Antarctica de planeet in gevaar kan brengen .
Vertegenwoordigers van meer dan een dozijn landen, waaronder de VS, China, Groot-Brittannië en Rusland, zouden bij een Noors onderzoeksstation afspreken met Amerikaanse en Noorse wetenschappers die binnenkwamen op het laatste stuk van een 1,400 kilometer lange, twee- maandtocht over het ijs vanaf de Zuidpool.
De bezoekers zullen "praktische ervaring opdoen met de kolossale omvang van het Antarctische continent en zijn rol in de wereldwijde klimaatverandering", aldus de organisator van de missie, het Noorse Ministerie van Milieu.
Ze zullen ook leren over de grote onzekerheden die het onderzoek naar dit zuidelijkste continent teisteren en het verband met de opwarming van de aarde: hoeveel warmt Antarctica op? Hoeveel ijs smelt er in de zee? Hoe hoog zou het oceaanniveau wereldwijd kunnen stijgen?
De antwoorden zijn zo ongrijpbaar dat het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC), een Nobelprijswinnend wetenschappelijk netwerk van de VN, de potentiële dreiging van de poolijskappen uitsloot van berekeningen in zijn gezaghebbende beoordeling van de opwarming van de aarde in 2007.
Het IPCC voorspelde dat de oceanen deze eeuw tot 23 inch (0.59 meter) kunnen stijgen, door warmte-uitbreiding en smeltend landijs, als de wereld weinig doet om de uitstoot van kooldioxide en andere broeikasgassen die worden toegeschreven aan de opwarming van de aarde te verminderen.
Maar het VN-panel hield geen rekening met Antarctica en Groenland, omdat de interacties van atmosfeer en oceaan met hun enorme ijsvoorraden - Antarctica heeft 90 procent van het wereldijs - slecht begrepen zijn. En toch zou de West-Antarctische ijskap, waarvan sommige uitgaande gletsjers het ijs in een sneller tempo in de zee gieten, "het gevaarlijkste kantelpunt van deze eeuw kunnen zijn", zegt een vooraanstaande Amerikaanse klimatoloog, NASA's James Hansen.
"Er is een potentieel voor een stijging van de zeespiegel van enkele meters", vertelde Hansen vorige week aan The Associated Press. Het scenario is 'beangstigend', zegt de hoofdwetenschapper van het IPCC, Rajendra Pachauri, die een ontmoeting had met de ministers in Kaapstad voor hun negen uur durende vlucht hier vanuit Zuid-Afrika.
Het vinden van de antwoorden was de sleutel tot het International Polar Year 2007-2009 (IPY), een mobilisatie van 10,000 wetenschappers en 40,000 anderen uit meer dan 60 landen die zich bezighielden met intens Arctisch en Antarctisch onderzoek in de afgelopen twee zuidelijke zomerseizoenen - op het ijs, op zee, via ijsbreker, onderzeeër en bewakingssatelliet.
De 12-koppige Noors-Amerikaanse wetenschappelijke doortocht van Oost-Antarctica - de trekkers die 'thuiskomen' in Troll - was een belangrijk onderdeel van dat werk, waarbij ze diepe kernen in de jaarlijkse ijskaplagen in dit weinig verkende gebied hadden geboord om te bepalen hoeveel sneeuw er historisch is gevallen en de samenstelling ervan.
Dergelijk werk zal worden gecombineerd met een ander IPY-project, een totale inspanning om met satellietradar de "snelheidsvelden" van alle Antarctische ijskappen in de afgelopen twee zomers in kaart te brengen, om te beoordelen hoe snel ijs in de omringende zee wordt geduwd.
Dan begrijpen wetenschappers misschien beter de "massabalans" - hoeveel de sneeuw, afkomstig van verdamping van de oceaan, het zeewaarts stromende ijs compenseert.
"We weten niet zeker wat de Oost-Antarctische ijskap doet", legde David Carlson, IPY-directeur, vorige week uit vanuit de kantoren van het programma in Cambridge, Engeland. “Het lijkt alsof het wat sneller stroomt. Komt dat overeen met accumulatie? Waar ze mee terugkomen, is cruciaal om het proces te begrijpen.”
De bezoekende ministers van Milieu waren die van Algerije, Groot-Brittannië, Congo, Tsjechië, Finland, Noorwegen en Zweden. Andere landen werden vertegenwoordigd door klimaatbeleidsmakers en onderhandelaars, waaronder Xie Zhenhua uit China en Dan Reifsnyder, een plaatsvervangend assistent-minister van Buitenlandse Zaken van de VS.
Tijdens hun lange dag hier onder het 17 uur durende zonlicht van een stervende zuidelijke zomer, wanneer de temperaturen nog steeds dalen tot bijna nul Fahrenheit (-20 graden Celsius), namen de noordelijke bezoekers de geweldige bezienswaardigheden van Queen Maud Land in zich op, een onheilspellend, bergachtig ijslandschap 3,000 mijl (5,000 kilometer) ten zuidwesten van Zuid-Afrika, en toerde door het hightech Troll Research Station van de Noren, dat in 2005 werd geüpgraded naar operaties het hele jaar door.
De klimaatpolitiek vermengde zich onvermijdelijk met de wetenschap. Gestrand in Kaapstad twee extra dagen toen hoge Antarctische winden een geplande weekendvlucht schrobden, werden de ministers zachtjes gelobbyd tijdens de lunch en het diner door Scandinavische tegenhangers die voorstander waren van dringende actie voor een nieuwe wereldwijde overeenkomst als opvolger van het Kyoto-protocol, de deal om broeikasgassen te verminderen dat loopt af in 2012.
De nieuwe Amerikaanse regering van president Barack Obama heeft actie beloofd na jarenlang verzet van de VS tegen het Kyoto-proces. Maar de complexiteit van de problemen en de beperkte tijd voor een conferentie in Kopenhagen in december, de streefdatum voor een deal, maakt de uitkomst even onzeker als de toekomst van de gletsjers en ijsplaten van Antarctica.
Er ligt nog veel meer onderzoek in het verschiet, zeggen de wetenschappers, inclusief onderzoek naar de mogelijke opwarming en verschuivende stromingen van de Zuidelijke Oceaan die Antarctica omringt. "We moeten meer middelen inzetten", zei IPY's Carlson.
Openhartige wetenschappers zeggen dat politieke actie misschien nog dringender nodig is.
"We hebben geen zin meer om katoen te plukken als we dat proces op gang laten komen", zei Hansen over een Antarctische kernsmelting. “Want er is geen houden meer aan.”
