Israëlische president Shimon Peres spraakmakende bijeenkomst in Azerbeidzjan

Terwijl de buurlanden van Azerbeidzjan, Georgië en Rusland, de verjaardag herdachten van het militaire conflict dat in augustus 2008 uitbrak, toonde Azerbeidzjan zijn buitenlands beleid als evenwichtig en onafhankelijk. Verschillende presidentiële bezoeken op hoog niveau aan Bakoe deze zomer wijzen erop dat de Azerbeidzjaanse hoofdstad het middelpunt wordt van regionale geopolitieke ontwikkelingen. Terwijl de Poolse president Aleksander Kwasniewski en zijn Russische ambtgenoot Dmitry Medvedev Bakoe bezochten om puur economische redenen, meer bepaald om energiekwesties te bespreken, trokken de bezoeken van de Israëlische president Shimon Peres en de Syrische president Bashar al-Asad de meeste aandacht.

Het bezoek van Peres was het hoogtepunt van de recente versterking van de Israëlisch-Azerbeidzjaanse betrekkingen. Beide landen genieten van een groeiende handel, waarbij Israël bijna 25 procent van zijn binnenlandse olieverbruik uit Azerbeidzjan koopt. Baku toont toenemende belangstelling voor de defensie-, landbouw-, toerisme- en informatietechnologiesectoren van Israël. Het bezoek was inderdaad niet alleen symbolisch in termen van bilaterale betrekkingen, maar ook in het kader van de dialoog tussen beschavingen, aangezien hij zijn reis voortzette door naar Kazachstan te gaan, een ander gematigd en seculier land met een moslimmeerderheid, in een poging om Israëls banden met de moslimwereld. Semyon Ikhiilov, het hoofd van de gemeenschap van bergjoden in Azerbeidzjan, zei: "President Peres komt naar Bakoe om vrede te bevorderen" (Trend News, 23 juni).

Toch kreeg zijn bezoek aan Bakoe veel kritiek uit Iraanse politieke kringen. Het Iraanse leiderschap riep zijn ambassadeur uit Bakoe terug voor "de opheldering van enkele problemen", en sommige Iraanse politici en het militaire establishment legden dreigende verklaringen af ​​aan Azerbeidzjan (Trend News, 30 juni). Dit werd door de Iraanse kant gekenmerkt als "een teken van gebrek aan respect voor de islamitische wereld", en er werd geëist om de Israëlische ambassade in Bakoe te sluiten (www.day.az, 30 juni). De reactie van Bakoe was snel, de minister van Buitenlandse Zaken Elmar Mammadyarov verklaarde dat de “Iraanse reactie zeer verrassend voor ons is. Iraanse functionarissen ontmoeten regelmatig senior Armeense politici en Azerbeidzjan geeft geen commentaar op deze bijeenkomsten” (Trend News, 30 juni).

Hoge functionarissen van het presidentiële kantoor in Bakoe gingen zelfs nog verder in hun reactie. Het hoofd van de politieke afdeling van de presidentiële regering, Ali Hasanov, zei: “Azerbeidzjan heeft zich nooit bemoeid met de binnenlandse aangelegenheden van een staat, en het zal niet tolereren dat andere landen zich bemoeien met zijn eigen binnenlandse aangelegenheden. We hebben van Iraanse zijde vaak gezegd dat samenwerking met Armenië, dat Azerbeidzjaanse gebieden heeft bezet, in tegenspraak is met de solidariteit van de islamitische wereld” (Aztv, 4 juni).

Zijn collega Novruz Mammadov, het hoofd van de afdeling internationale betrekkingen van de presidentiële regering, voegde eraan toe dat “Azerbeidzjan geen maatregelen neemt die tegen de belangen van Iran ingaan” (APA News, 8 juni). Evenzo spraken enkele leden van het Azerbeidzjaanse parlement hun ongenoegen uit over de strengheid van de Iraanse retoriek. Ondanks deze nogal vijandige uitwisseling tussen Teheran en Bakoe, vond het bezoek van de Israëlische president plaats en was zeer succesvol. De Israëlische ambassadeur in Bakoe, Artur Lenk, sprak in het Centrum voor Strategische Studies in Bakoe en zei dat "de betrekkingen tussen Israël en Azerbeidzjan een voorbeeld kunnen zijn voor de betrekkingen van Israël met de moslimwereld."

Uiteindelijk keerde de Iraanse ambassadeur terug naar Bakoe. Het hoofd van de afdeling politieke analyse van de presidentiële regering, Elnur Aslanov, drong er bij alle partijen op aan af te zien van “politieke speculaties over de betrekkingen tussen Iran en Azerbeidzjan” (Novosti-Azerbeidzjan, 30 juni). Bovendien kreeg Azerbeidzjan nog een kans om zijn betrekkingen met de moslimwereld te versterken door gastheer te zijn van de Syrische president Bashar al-Asad. Dit was het eerste bezoek van de Syrische president aan Bakoe, en het werd in de media afgeschilderd als belangrijk voor Azerbeidzjan, aangezien Syrië een van de belangrijkste spelers in de regio is en ook een grote Armeense diaspora herbergt. Azerbeidzjaanse diplomatie, gericht op het verkrijgen van meer steun van de islamitische wereld boven Karabach, verwelkomde al-Asad in Bakoe, ondanks reserveringen in sommige westerse hoofdsteden. 18 documenten over bilaterale samenwerking werden ondertekend tussen de twee landen en Asad toonde interesse om jaarlijks 1 miljard kubieke meter gas uit Azerbeidzjan te kopen (Azertaj News, 10 juli).

De opvallende bezoeken van Peres en Asad benadrukken Bakoe's steeds onafhankelijkere koers in zijn buitenlands beleid en het groeiende geostrategische belang in de regio. Het feit dat Bakoe elke wereldleider kan huisvesten, ondanks de druk van machtige regionale en andere machten, wijst op het pragmatische, zelfverzekerde en op belangen gebaseerde buitenlands beleid van de Azerbeidzjaanse leiders. Richard Giragosian, een gerenommeerd Armeens politiek analist en directeur van het Armeense Centrum voor Strategische en Nationale Studies in Erevan, zei dat “de recente bezoeken van de Israëlische en Syrische presidenten de versterking van het strategische belang van Azerbeidzjan bevestigen, en dit maakt Armenië zeer bezorgd. veel"